खोज

बुटवल, ५ फागुन ।
रूपन्देहीको सैनामैना नगरपालिकामा रहेको जनकल्याण माध्यमिक विद्यालयले सिकाईलाई दीगो बनाउन किताबसँगै सहयोगी क्रियाकलाप गर्ने गरेको छ । विद्यालयले विद्यार्थीहरूलाई किताबको पढाइले मात्रै सिकाइ प्रभावकारी नहुने अनुभवमा थप क्रियाकलाप गर्दै आएको हो ।
विद्यालयमा पढाइसँगै जीवन सिकाईका कुराहरू पनि महत्वपूर्ण हुने भएकाले पनि अतिरिक्त विषयलाई विद्यालयले सधै प्राथमिकतामा राख्ने गरेको विद्यालयका प्रधानाध्यापक अर्जुन पोखरेल बताउँछन् । सिकाईलाई दीगो र सहज बनाउनका लागि विद्यालयले संग्राहालय निर्माण गरेको छ । २०७५ सालबाट स्थानीयस्तरमा उपलब्ध भएका लोपोन्मुख सामानहरूलाई संग्रह गरेर विद्यालयले संग्राहालयको शुरुवात गरेको हो ।

संग्राहालयमा रहेका विभिन्न प्रकारका सामग्रीको माध्यमबाट विद्यार्थीहरूको अध्ययनमा दिगो बनाउन सहयोग पुग्ने विश्वास विद्यालयले लिएको छ । संग्राहालयमा लोप हुन लागेका करिब २ सय सामग्रीहरू राखिएको छ । विद्यालयले स्थानीयवासी, समाजसेवी र विद्यार्थीहरूबाट संग्राहालयका सामग्रीहरू संकलन गरिरहेको विद्यालयका संग्रहालय संयोजक केशवराज ज्ञवालीले बताए । उनका अनुसार अहिलेसम्म विद्यालयले ७१ जना सहयोगी मार्फत लोप हुन लागेका २ सय प्रकारका सामानहरू संकलन गरी विद्यालयमा राखिएको छ । यहाँ लोपोन्मुख खेत जोत्ने हलो, कुटो कोदालो, थारु समुदायका गरगहना, मही पार्ने ठेकी, पहिले पहिले बालिो विभिन्न प्रकारका बत्तीहरू, विभिन्न बाजाहरू लगायतका २ सय सामानहरू अहिले संग्राहालयमा हेर्न पाईन्छ । अझै पनि कसैका घरमा यस्ता पुराना सरसामान छन् भने संग्रहालयका लागि दिन विद्यालयले बेला बेलामा सुचना गरिररहेको हुन्छ । उनले यसलाई अझै राम्रो बनाउनका लागि आर्थिक समस्या रहेको बताए ।

विद्यालयमा पैसा छैन । सहयोग गर्ने विषयमा स्थानीयतहसँग बारम्बार सल्लाह भए पनि वास्ता गर्दैनन् । त्यसैले यसलाई सोचे जस्तो रूप दिन सकिएको छैन । स्थानीय निकायले यसलाई आफ्नो सम्पतिका रूपमा हेरेर राम्रो बनाउन सहयोग गर्ने हो भने भोलिका दिनमा यसलाई पर्यटक भित्राउने माध्यमका रूपमा विकशित गर्न सकिन्छ । उनी भन्छन्–‘अहिलेसम्म संगाहालयमा राखिएका सामान निःशुल्क संकलन गरे पनि तिनलाई राख्ने ठाउँ, मर्मत गर्ने काम, सामानहरूलाई सुरक्षित राख्न प्रयोग गर्ने ¥याक जोहो गर्न मात्रै विद्यालयले अहिलेसम्म करिब १ लाख रुपिँया भन्दा बढि खर्च गरिसकेको विद्यालयका प्रअ पोखरेलको भनाइ छ ।

पछिल्लो समयमा संग्रहालय हेर्न आउनेको संख्या पनि बढिरहेको छ । विभिन्न विद्यालयबाट शिक्षक कर्मचारी र विद्यार्थीहरूले यसको अवलोकन गरेका छन् । उनीहरूले यो अभ्यासलाई आफनो विद्यालयमा पनि लागु गर्ने कुरा गर्दा हामीले राम्रै कामको शुरुवात गरेका रहिछौ भन्ने लाग्छ तर आर्थिक अवस्थाका कारण अझै गतिलो बनाउन सकिरहेका छैनौ ।

कसैले वास्ता नगरे पनि हामीले विद्यार्थीहरूको अध्ययनलाई दिगो बनाउन पनि सहयोग पुगोस् भन्ने उद्देश्य लिएका छौं । बारम्बार घोकाउनु भन्दा संग्राहलयमा रहेका चीजलाई प्रत्यक्ष देखाएर विद्यार्थीको सिकाई बलियो बनाउन संग्राहलय सहयोगी बनेको छ । अझै पनि हामीले जुन ठाँउमा रहेका भए पनि यहाँ सम्म पुराना सरसामान ल्याउने वातावरण बनाउन लागि परेका छौ ।

संग्राहलयलाई थप व्यवस्थित बनाउन अझै लोप हुन लागेर सरसामानहरू ल्याउन आवश्यक छ त्योसँगै विद्यालयमा संग्रह गरिएका सामानहरूलाई पनि आफनै रूप र रंग दिने विषयमा पनि छलफल र बहुस बेला बेलामा भए पनि आर्थिक समस्याका कारणले सम्पन्न र भने जस्तो स्वरूप दिने नसकिएको विद्यालयको तर्क छ तर पनि यसका लागि विद्यालयले पहल गरिरहेको छ । संग्रालयका लागि छुट्टै भवन बनाउने र त्यहाँ लोप हुन लागेका सरसामानहरू संकलन गर्नका लागि चाहिने जनशक्तिको व्यवस्थापन गर्न आफूहरूले योजना विद्यालयले बनाइरहेको छ । यसमा तीनै तहका सरकारले पनि आफ्नो दायित्व सम्झन सके संग्राहालयले नमुनाका रूपमा विकसित गर्ने लक्ष्य विद्यालयले लिएको छ । २०३९ सालमा स्थापना भएको विद्यालयमा स्थानीय बालबालिकाले अध्यापन गर्दछन् । विद्यालयमा अधिकांश गरिब, जनजाती र सिमान्तकृत बालबालिकाहरूले अध्ययन गर्दछन् ।