© २०२३
दाङ ।
कृषि सहकारीका माध्यमबाट आम्दानी गर्दैछन् दाङका मुक्त कमलरी ।
तुलसीपुर उपमहानगरपालिका– १८ विजौरीमा रहेको श्री गन्यारी कृषि सहकारी संस्था लिमिटेडमा तुलसीपुर –१६का सीता चौधरी कोषध्यक्ष हुन् । उनी पूर्व कमलरी हुन् । उनले कमलरी मुक्ती भएपछि सहकारीमा आबद्ध भएर काम गर्दै आएकी छन् । सहकारीले प्रतिकठ्ठा ३ हजार रुपैया बार्षिक भाडा दिने सर्तमा ३५ कठ्ठा जमिन लिएको छ । सोही जमिनमा गतवर्षदेखि सहकारीले तिल्की धान खेती गर्न थालेको उनले बताइन् ।
सामुहिक रुपमा धान खेती गर्दा समयमा रोपाई हुन्छ, काट्न, दाउन पनि सबै सदस्य मिलेर गर्छौ, उनले भनिन् । गत वर्ष फलेको ३५ कठ्ठामा ५५ कुन्टल धान फलेको थियो सो मध्ये ५० कुन्टल बिक्री गरेर गतवर्ष ४ लाख रुपैया आम्दानी भएको भयो । अब गत वर्षको ५ कुन्टल धान मात्रै बाकी रहेको छ, त्यो पनि अडर आएको छ कुटाएर बिक्री गर्ने तयारीमा छौ, उनले भनिन्,‘गत वर्ष धेरै जसो धान बिक्री भयो बाकी चामल बनाएर बिक्री गरेका थियौं’ ।
सोही सहकारीका अध्यक्ष लक्ष्मी चौधरीले तुलसीपुर १८ मा रहेको पर्यावरणिय दिगो बिकास एवम् अनुसन्धान केन्द्रले ४० किलो धानको बिउ निशुल्क दिएको बताइन् । सोही धानको बिउ ३५ कठ्ठा खेतमा रोपेको ६० कुन्टल फल्यो,उनले भनिन् । अन्य सामान्य धान भन्दा यो धान महङ्गोमा बिक्री हुने गरेको छ, अरु धान तीन हजार चार सय रुपैयामा बिक्री हुन्छ भने तिल्की धान ८ हजार रुपैया कुन्टलमा बिक्री भैरहेको उनले बताइन् ।
यो वर्ष १२ कुन्टल धान बिक्री गरेर ९६ हजार रुपैया आम्दानी भैसकेको छ उनले भनिन् । चामल १५ हजार रुपैया कुन्टलमा बिक्री भएको छ । संस्थामा रहेका पदाधिकारीले गत वर्ष रैथाने तिल्की धान खेती गरेका थियौं, राम्रो आम्दानी भएपछि यो वर्ष पनि निरन्तरता दिएको उनले बताइन् । गतवर्ष भन्दा यो वर्ष उत्पादन बढेकाले आम्दानी पनि बढ्ने उनको भनाइ छ । ४ सय ७० जना सदस्य रहेको सो सहकारीका सबै सदस्यले सामुहिक खेती गर्ने र बिक्री गरेको पैसा सहकारीमा जम्मा गर्ने गरेको उनले बताइन् ।
धान खेती गर्दा गाईबस्तुको अर्गानिक मल प्रयोग गरेर खेती गर्ने गरेको उनले बताइन् । चामल ढुवानीमा समस्या रहेको छ,उनले भनिन् । चामल व्रान्डिङ गरेर लोगो राख्न पाए बिक्री गर्न सजिलो हुने उनको भनाइ छ । तुलसीपुर उपमहानगरपालिका र १८ नम्वर वडा कार्यालयसंग प्रसोधन र बजारीकारणको माग गरेको उनले बताइन् ।
विसं २०७० असार १३ गते नेपाल सरकारले कमलरीलाई मुक्त घोषणा गरेको थियो । मुक्त भएपछि कमलरी सङ्गठित हुनुपर्छ भन्ने उद्देश्य लिएर मुक्त कमलरी विकास मञ्च नामको साझा संस्था स्थापना गरेका थिए मुक्त कमलरी आर्थिक समाजिकरुपमा सशक्त हुनुपर्छ भन्ने मान्यताका साथ ४२ वटा सहकारी र एक समूहमार्फत आयआर्जनका विभिन्न काम गरिरहेका छन् ।
सहकारीमा १४ हजार सात सय २१ जना सदस्य रहेका छन् । सहकारीबाट घुम्ती कोष अनुदान सहयोग लिएर तरकारीखेती, कुखुरापालन, बङ्गुरपालन, किराना पसल र नास्ता पसल सञ्चालन गरेर आयआर्जन गर्दै आएको मुक्त कमलरी विकास मञ्चका केन्द्रीय अध्यक्ष हिरामोती चौधरीले जानकारी दिइन् । उनले पूर्वमुक्त कमलरीलाई आयआर्जन गरे आत्मनिर्भर बनाउन कृषि र पशुपालनमा जोडेको बताइन् । तुलसीपुर १८ मा रहेको श्री गन्यारी कृषि सहकारी संस्थाले दाङमा नमूना काम गरेको उनले बताइन् ।