ट्रेंडिंग:

>> ग्रेटर नेपालका अभियन्ता नेपाल प्रहरी नियन्त्रणमा >> डरत्रास देखाई रकम असुली गर्ने व्यक्ति पक्राउ >> बुटवल–गोरुसिंगे–चन्द्रौटा सडक सास्ती नहुनेगरी विस्तार गरिनुपर्छः मुख्यमन्त्री आचार्य >> रसुवागढी जलविद्युत आयोजना राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडियो >> अस्ट्रेलियामा बालबालिकालाई सामाजिक सञ्जालमा प्रतिबन्ध लगाउने विधेयक संसदमा पेश >> मन्त्री हेरफेर हुने कुरा हल्ला मात्रै- गृहमन्त्री लेखक >> बालअधिकार दिवसमा आश्रमका बालबालिकालाइ शान्ति समाजको सहयोग >> सुन तोलाको एक हजारले बढ्यो >> राष्ट्रिय जीवन बिमा कम्पनीको सीइओ पदका लागि फेरि आवेदन माग >> नेटफ्लिक्समा आर्यन खानको वेभ सिरिज >> क्षितिज ईन्टरनेशनल कलेजमा रक्तदान  >> सिंहदरबारमा मन्त्रिपरिषद् बैठक बस्दै >> भारतीय स्थल सेनाध्यक्ष द्विवेदीलाई नेपाली सेनाले दियो ‘गार्ड अफ अनर’ सम्मान >> क्रिकेटर तृष्णा विश्वकर्मालाई भैरहवामा नगदसहित सम्मान >> रोगका कारण सुन्तला फल हरियै हुँदा बोट पहेँलै >> अनौठो संस्कृति झाँक्री नाँच >> सामुदायिक विद्यालयलाई पूर्ण निःशुल्क शिक्षा बनाउन पहल >> विश्व जोड्ने टेलिभिजनको चिन्ता >> सन्दर्भ विश्व मत्स्य दिवस मत्स्य संरक्षण, प्रबद्र्धन तथा बजार व्यवस्थापन >> पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र लुम्बिनीमा निर्मित हजार बुद्ध मन्दिरको पूजामा सरिक हुने >> सार्वजनिक स्थलमा श्रीमानको किरिया >> अवैध क्रसर बन्द गर्न सरकारलाई सुझाव >> धानले मान >> पश्चिमी वायुको प्रभाव कायमै, यी तीन प्रदेशमा हल्का वर्षाको सम्भावना >> सरकारको पहलमा १० हजार सहकारीपीडितको बचत फिर्ता >> ‘असार होइन, जेठभित्रै काम सक्छौं’ >> सोइया महिला स्वावलम्वी संस्थाद्वारा संचालित परियोजनाबारे छलफल >> एम्स कलेजमा डिजिटल रुपान्तरण सेमिनार >> डेभिस कपमा नेपालको विजयी शुरुवात >> पेट्रोलियम डिलर्स एसोसिएसन र आधुनिक समाज डेन्टल बिच सम्झौता >> दिल्लीमा वायु प्रदुषण गम्भीर श्रेणीमा, आधा कर्मचारीलाई ‘वर्क फ्रम होम’ लागु >> नि:शुल्क आलुको बीउ वितरण >> गैंडाले बाली नष्ट गरेपछि स्थानीय चिन्तामा >> अमेरिकाले युक्रेनलाई युद्धमा प्रयोग हुने ल्याण्ड माइन दिने >> नेप्से ९ अंकले बढ्यो, ७ अर्बको कारोबार >> काठमाडौँ आइपुगे भारतीय स्थल सेनाध्यक्ष द्विवेदी >> इजरायल–प्यालेस्टाइन युद्धमा तटस्थ नबस्न प्रधानमन्त्रीलाई ध्यानाकर्षण >> एमालेको ‘जागरण सभा’ काठमाडौँको दरबारमार्गमा हुने >> विकासमा राजनीति नगरौं- गृहमन्त्री लेखक >> ओस्कार विजेता मिसेलको गुनासोः बच्चा जन्माउन नसक्दा असफल भए ! >> चार महिनामा १२ अर्ब ७२ करोडको विद्युत् भारत निर्यात >> उपेन्द्र यादव र रसियन प्रतिनिधिबीच भेटवार्ता >> दुर्गा प्रसाईंलाई ५ दिन हिरासतमा राख्न अदालतको अनुमति >> सडक आन्दोलनका विषयमा रास्वपाभित्र चर्को विवाद, सुमनालगायतका नेताहरु आन्दोलन रोक्नुपर्ने पक्षमा >> विभिन्न हातहतियारसहित दुई जना पक्राउ >> पुथाउत्तरगङ्गा- २ को वडा अध्यक्षमा माओवादीका घर्ती निर्बिरोध >> होमस्टे पाठशाला ‘सिरुवारी’ मा रुपन्देहीका होटल ब्यवसायीको भ्रमण >> भारतीय स्थल सेनाध्यक्ष द्विवेदी आज नेपाल आउदै >> दुर्गा प्रसाईलाई अदालतमा पेश गरियो >> रास्वपाको केन्द्रीय समितिको बैठक बस्दै

सामाजिक सञ्जाल हिंसाको कारक नबनोस्

२३ कार्तिक २०८१, शुक्रबार
२३ कार्तिक २०८१, शुक्रबार

कुनैपनि वस्तुको सदुपयोगबाट त्यसले दिने फाईदा अमूल्य हुन सक्छ तर त्यसलाई दुरूपयोग गरे नोक्सानी बाहेक केही हुँदैन भन्ने कुरा सामाजिक सञ्जालको प्रयोगको घटना उदाहरण बनेको छ । सामाजिक सञ्जालको सदुपयोग गर्दा त्यसले निकै सहयोग र फाईदा पुगेको उदाहरण हाम्रै समाजमा प्रशस्तै छन तर दुरूपयोग गर्दा त्यसले पु¥याउने हानीको कल्पना पनि गर्न सकिदैन् । केही दिनअघि यही रूपन्देहीको लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिका क्षेत्रमा सामाजिक सञ्जालमा गरेको पोष्टलाई लिएर दुई पक्षबीच उत्पन्न तनावले उग्र रूप लियो । पूर्व प्रदेश मन्त्री सिके गुप्ता र कांग्रेसका पूर्व प्रदेश सभा सदस्य फकरुद्दीन खान पक्षका कार्यकर्ताबीच सामाजिक सञ्जालमा आएको पोष्टलाई लिएर विवाद हुँदा हातपात समेत भयो । दुई पक्षबीचको तनाव मत्थर पार्न हम्मेहम्मे परेको अवस्थाले सामाजिक सञ्जालको प्रयोगलाई अव संयमित वनाउनुपर्दछ भन्ने सन्देश मिलेको छ । सामाजिक सञ्जालमा गरिने पोष्टले कसैको हानी वा मानमर्दन गर्छ कि भन्नेतर्फ अव ध्यान दिनुपर्ने भएको छ । होइन भने सामाजिक सञ्जालकै कारण जघन्य अपराधका घटना हुन सक्छ भन्ने उदाहरण खोज्न कतै जानु पर्दैन । सामाजिक सञ्जालको प्रयोग बढेसँगै पछिल्लो समय यसबाट पीडा भोग्नेहरूको संख्या पनि बढ्दै गएको देखिएको छ ।

पछिल्लोसमय सामाजिक सञ्जालबाट हुने हिंसाजन्य घटनाको बर्णन गरेर साध्य नै छैन् । यसको सदुपयोग भन्दा पनि दुरूपयोग बढिरहेको देखिएको छ । खासगरी युवायुवती यसको लतमा फस्नु अपराध बढाउने प्रमुख कारक हो । अर्कोतर्फ सामाजिक सञ्जालकै माध्यमबाट ठगीका घटना बढ्दै गएको देखिएको छ । जबसम्म यसमा नियन्त्रण हुन सक्दैन तबसम्म सामाजिक सञ्जालको दुरूपयोग बढिरहनेछ । नेपालले सामाजिक सञ्जालको प्रयोग गरि हुने अपराधजन्य घटना नियन्त्रणका लागि छुट्टै कानुन बनाउनु जरुरी छ । त्यसो त कानुन नभएको होइन तर अव कानुनलाई कडा दण्ड सजायको समेत व्यवस्था गर्नेगरी संशोधन गर्नुपर्छ भनेपनि राज्य चुक्नु हुँदैन । नेपाल प्रहरीको तथ्याँक अनुसार फेसबुक म्यासेन्जरबाट सबैभन्दा बढी ६२ प्रतिशत हिंसामा पर्ने गरेको देखिएको छ । त्यस्तै, फेसबुकबाट ६१ प्रतिशत हिंसा हुने गरेको छ । सामाजिक सञ्जाल ट्विटरबाट १५ प्रतिशत र ह्वाट्सएपमा १२ प्रतिशत अनि भाइबरमा ११ प्रतिशत हिंसा हुने गरेको छ । यसैगरी इमेलमार्फत ६ प्रतिशत र इन्स्टाग्राममार्फत ४ दशमलव ६ प्रतिशत हिंसा हुने गरेको छ । अर्को चिन्ताको कुरा के छ भने एकै व्यक्तिले फरक–फरक सामाजिक सञ्जाल प्रयोग गरेर हिंसाजन्य घटना दोहो¥याएको समेत पाइएको छ । सामाजिक सञ्जालको दुरूपयोग बढेकै कारण गत आर्थिक बर्षमा साईबर क्राइम अन्तरगत करिव ५ हजार उजुरीका घटना प्रहरीमा दर्ता भएको छ । प्रहरीको रिपोर्टमा सामाजिक सञ्जालहरूको प्रयोगमा तथा मोबाइल गेमहरूजस्ता कुरामा अत्यधिक लतमा परेका कारण नै हिंसा बढ्ने गरेको उल्लेख छ । सामाजिक सञ्जालको प्रयोगमा अपनाउनुपर्ने सुरक्षा तथा सावधानीको ज्ञान नहुँदा डिजिटल ठगीमा पर्नु अर्को चुनौती रहेको छ । हिंसाबाट सुरक्षित हुनका लागि प्रविधिसम्बन्धी शिक्षा आवश्यक पनि छ । सामाजिक सञ्जालबाट उत्पन्न हुनसक्ने लाभ र हानीका कुरा नजानेरै चलाउँदा त्यसले भोलिको दिनमा समस्या निम्त्याउन सक्छ भन्ने कुरामा अव सवै गंभीर हुनुपर्ने बेला आएको छ । सामाजिक सञ्जालबाट उत्पन्न खतरा सबै मिलेर सामना गर्नका लागि एकजुट हुनुपर्ने समय आएको छ । सामाजिक सञ्जालमा राज्यको नियमत, समाज कता गैरहेको छ भन्ने बिषयमा खबरदारी र घर परिवारले आफ्ना सदस्यहरूको सामाजिक सञ्जालतर्फ भैरहेको लगावले उत्पन्न गर्न सक्ने हानीको बिषयमा ख्याल गर्नैपर्ने भएको छ । अवको दिनमा यी सबै कुरालाई मध्यनजर गर्दै सामाजिक सञ्जालको दुरूपयोगमा नियन्त्रण गर्नुपर्ने खाँचो टड्कारोरूपमा देखिएको छ । सामाजिक सञ्जालको प्रयोग बढेसँगै पछिल्लो समय यसबाट पीडा भोग्नेहरूको संख्या पनि बढ्दै गएकोले सरकारको ध्यान पुगोस् ।

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?