© २०२३
सुनवल,२० असोज ।
पश्चिम नवलपरासीको रामग्राम १८ मा रहेको पुरातात्विक तथा एतिहासिक स्थल पण्डितपुरको विस्तृत अध्ययन गर्न रामग्राम नगरपालिकाले पुरातत्व विभागको ध्यानआर्कषण गराएको छ ।
पण्डितपुरमा ठूलो क्षेत्रफलमा जमिनमुनी शहरको संरचना भेटिएकाले उक्त संरचना कति क्षेत्रफलमा फैलिएको छ भन्ने एकिन गर्न पुरातत्व विभागसँग आग्रह गरेको नगर प्रमुख धनपत यादवले बताए ।
पुरातत्व विभागमा पुगेर पण्डितपुर र रामग्राम स्तुपको सन्र्दभमा छलफल गरेको बताउँदै नगर प्रमुख यादवले वुद्धको मावली पण्डितपुरनै भएकाले पण्डितपुरको क्षेत्र एकिन गर्न आवश्यक भएको बताए । पुरातत्व विभागलाई काम गर्न बजेट अभाव भएमा नगरपालिकाले समेत सहयोग गर्ने जानकारी गराएर चालु वर्ष भित्रै काम सुरु गर्न आग्रह गरिएको उनले बताए ।
विभागका प्रवत्ता रामबहादुर कुँवर र पुरातत्वविद् भास्कर ज्ञवाली संग भएको छलफलमा पुरातत्व विभागले मंसिर पहिलो हप्ताबाट काम सुरु गर्ने प्रतिवद्धता व्यक्त गरेको छ । प्रवत्ता कुँवरले पण्डितपुुरमा नगरपालिकासंगको सहकार्यमा काम गर्ने बताउँदै बजेट र जनशक्ति अभावका कारण समस्या भइरहेको बताए ।
पण्डितपुरमा भेटिएका संरचना ७ औँ शताब्दीको भएको पुष्टि भएकाले अब पण्डितपुरमा धान भित्र्याएपछि ठुलो क्षेत्रफलमा जियोफिजिक्स सर्भे गरेर क्षेत्रफल एकिन गर्नुपर्ने बताए । नगरपालिकाले पनि बजेट विनियोजन गरेर तारबार सहित संरक्षणको काम गर्न थालेको रहेछ, अब हामिले सर्भे गरेर क्षेत्र एकिन गर्न सहयोग गर्छो प्रवत्ता कुँवरले भने ।
पुरातत्वविद् भास्कर ज्ञवालीलले पण्डितपुर निकै पुरानो र महत्वपुर्ण क्षेत्र भएकाले थप अध्ययन आवश्यक भएको बताए । पण्डितपुरको जमिनमुनि भेटिएको प्राचिन शहरको संरचनाले त्यस क्षेत्रको महत्व झनै बढेर गएकाले स्थानीयलाई समेत त्यस क्षेत्रको महत्वको विषयमा प्रष्ट पार्नुपर्नेमा जोड दिए ।
रामग्राम नगरपालिकाले चालु आर्थिक वर्षमा पण्डितपुरको संरक्षणका लागी जमिनमुनि संरचना रहेको एकिन भएको स्थानमा तारबार गर्ने योजना बनाएको छ । सरोकारवाला निकायले सहयोग गर्ने हो भने हामिले छिट्टै पण्डितपुरको क्षेत्र एकिन गरेर विकास र प्रर्वद्धनको काम गर्न सक्छौँ, नगर प्रमुख यादवले भने । पण्डितपुर वुद्धको मावली दाबि गरिएको स्थल भएपनि हाल सम्म सम्बन्धित निकाय बाट एकिन हुन सकेको छैन् । पुरातत्वविद् ज्ञवालीले पण्डितपुर वुद्धको मावली हुन सक्ने धेरै आधार देखिएको बताए । यसैगरी रामग्राममा यस अघि उत्खनन् गरी भेटिएका वुद्धकालीन संरचनालाई खुल्ला राख्न पनि पुरात्व विभागसंग छलफल भएको बताईएको छ । रामग्राम लुम्बिनी विकास कोषको क्षेत्राधिकार भित्र पर्दछ भने पण्डितपुर स्वतन्त्र क्षेत्र भएकाले नगरपालिकाले पुरात्व विभाग संग समन्वय गरेर छिटो सर्भेको काम गर्न पहल गरेको यादवले बताए । रामग्राम र पण्डितपुरको विषयमा लामो समय देखि चर्चा हुदै आएपनि योजनावद्ध रूपमा काम हुन सकेको छैन ।