© २०२३
कपिलवस्तु, १ कात्तिक ।
असोज ३१ गते सोमबार साँझ कपिलवस्तु नगरपालिका वडा नम्बर ७ धमौलीमा भेटिए जिल्लामा सादगीपुर्ण राजनीति गर्दै आएका नेता रवीन्द्रनाथ मिश्र । पुरानो साईकलमा चुनाव प्रचारको सामग्री लिएर उनी तौलिहवाबाट फर्किदै थिए । क्यान्सर, पार्किन्स र अल्जाईमर जस्ता घातक रोगलाई जितेका ६४ वर्षीय मिश्रसँग ७ किलोमिटरको साईकल यात्रामा न कोही नेता साथ थिए न त कुनै कार्यकर्ता नै । उनीसँग साथ थियो त केवल राजनीतिप्रतिको त्याग र निष्ठा । “तौलिहवाबाट प्रचार सामग्री बनाएर ल्याएको छु, त्यो पनि आफ्नै चुनाव चिन्हमा राखेर” उनले ठट्यौली पारामा भने ।
कपिलवस्तु जिल्लाको प्रतिनिधिसभा क्षेत्र नम्बर १ मा लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टीका तर्फबाट उम्मेदवार बनेका छन मिश्र । उनीसँग मधेसी जनताको अधिकारका लागि लामो राजनीति गरेको अनुभव छ । उनको निर्वाचन क्षेत्रमा सत्तारुढ गठबन्धनका तर्फबाट उम्मेदवार बनेका नेकपा माओवादी केन्द्रका सचिव चक्रपाणी खनाल (बलदेव) र एमालेका नेता बलराम अधिकारी जस्ता हेभीवेटका नेता चुनावी प्रतिष्पर्धामा छन ।
सो निर्वाचन क्षेत्रमा १७ दलका उम्मेदवार र चारजना स्वतन्त्र गरी २१ जना चुनाव लड्दै छन । चुनाव लडेका सबै जसो उम्मेदवार सवारी साधनमा प्रचार प्रसारमा व्यस्त हुदाँ मिश्र संभव भए सम्म साईकल र कहिलेकाही मोटरसाईकलमा बसेर प्रचार प्रसारका लागि हिंड्ने गरेका छन । यसपटक चुनाव लड्नकै लागि उनले ५ कठ्ठा खेत बेचेर केहि खर्चको जोहो गरेका छन् ।
राजनीति शास्त्र र अर्थशास्त्र बिषय लिएर स्नातक तह सम्मको अध्ययन गरेका उनले पञ्चायतको आतंक विरुद्ध २०३६ सालको जनमत संग्रहमा बहुदलका पक्षमा लागे । २०४७ सालमा नेपाल सदभावना पार्टीका सदस्य बनेका उनले तत्कालै कपिलवस्तु जिल्लामा प्रचारमन्त्रीको भूमिका पाए । सो लगत्तै २०४८ सालको निर्वाचनमा तत्कालीन कपिलवस्तु निर्वाचन क्षेत्र नम्बर २ मा उनी नेपाल सदभावना पार्टीको उम्मेदवार बने । सो निर्वाचनमा काँग्रेसका दिप कुमार उपाध्यायले जित्दा, राप्रपाका भगवानदास गुप्ता दोस्रो बने । पार्टीमा स्वर्गीय गजेन्द्र नारायण सिंह अध्यक्ष भएका बेला उनी केन्द्रीय सदस्य तथा संसदीय समितिको सचिव बने ।
२०५४ मा पार्टीको जिल्ला अध्यक्ष बनेका मिश्र २०५३ सालमा जिल्ला विकास समिति कपिलवस्तुमा ईलाका नम्बर ६ को सदस्य निर्वाचित भैसकेका थिए । श्याम सुन्दर गुप्ता केन्द्रीय अध्यक्ष रहेका बेला मिश्र पार्टीको केन्द्रीय सहमहामन्त्री बने । सोही समय उनले आर्थिक उत्पादकत्व विकास केन्द्रको राष्ट्रिय अध्यक्षको नियुक्ती खाए । तर सवारी सहितका लाभको सुविधा उनले लिन मानेनन् ।
२०६४ सालमा भएको पहिलो संविधानसभाको निर्वाचनमा नेपाल सदभावना पार्टीबाटै उनले कपिलवस्तु निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ बाट संविधानसभा सदस्य पदमा लडे पनि उनले चुनाव जितेनन् । अहिले उनी लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टीका केन्द्रीय सदस्य छ्न् । प्रतिष्पर्धी उम्मेदवारमा चुनावी प्रचार प्रसार सवारी साधन र तड्क भड्कपूर्ण छ तपाईको प्रचार प्रसार कस्तो छ ? भन्ने टुडेकर्मीको प्रश्नमा उनले भने “साईकल र मोटरसाईकलमा हिडेरै आधा निर्वाचन क्षेत्रमा पुगेको छु । आधामा जान बाँकी छ । तड्क भड्क गर्ने नेताप्रति जनता नकारात्मक छन ।” आफुलाई मत दिन नसक्ने मतदाताले पनि आफ्नो राजनीतिक निष्ठा देखेर सहानुभुती राख्ने गरेको उनको अनुभुती छ । “राजनीति सेवा हो । मलाई राजनीति गरेकोमा कहिल्यै हिनताबोधको अनुभूति भएको छैन”– उनले भने ।
उनको परिवारमा एक श्रीमती, एक छोरा र छ जना छोरी छन् । पछिल्लो समय बिरासतको राजनीति र घरायसी राजनीतिले प्राथमिकता पाएको छ । तर उनको परिवारका कोही सदस्य राजनीतिमा जोडिएका छैनन् । “निष्ठाको राजनीति कष्टकर छ । मेरो अवस्था देखेर परिवारका कुनै सदस्य राजनीतिमा जोडिन चाहेनन्”– मिश्रले भने । आफुले निष्ठाको राजनीति गर्दा कष्टकर अवस्थामा भए पनि राजनीतिमा युवा पुस्ताको भविष्य देखेका उनले युवालाई नैतिकताको पक्षमा रहन आग्रह गर्दै आएका छन् । मधेशी, उत्पीडित र अल्पसंख्यकका पक्षमा निरन्तर आवाज उठाउन पाएकोमा आफुलाई सन्तुष्टी लाग्ने गरेको उनले अनुभव सुनाए ।