ट्रेंडिंग:

>> बाँकेको नरैनापुरमा आगलागी हुँदा १७ घर जलेर नष्ट >> सेमीफाईनल समिकरण पुरा >> ऊर्जामन्त्रीको राजिनामा माग गर्ने प्रदर्शनकारी पक्राउ >> स्वास्थ्य बीमा बोर्डको अध्यक्षमा सुर्य थापा नियुक्त >> ट्रम्पले सार्वजनिक गरिदिए केनेडी हत्यासँग सम्बन्धित ८० हजार गोप्य कागजात >> नेपाल-मलेसिया बीचकाे फुटबल आज साँझ ७ः४५ बाट सुरू हुदैँ   >> सेयर बजारमा उच्च गिरावट, नेप्से परिसूचक ५८.०५ अंकले घट्यो >>  मोतीहारीमा अढाई करोडको स्मैक बरामद, नेपालबाट लागिएको दाबी >> अत्याधुनिक प्रविधिको प्रयोगबाट टिकाउ संरचना निर्माणमा ध्यान दिनुपर्छः प्रधानमन्त्री >> ‘जेरी अन टप’ छायांकन सम्पन्न, बजेट पुग्यो ६ करोड >> सार्वजनिक पोखरीहरूको संरक्षण गरी ठेक्का मार्फत राजस्व संकलन गर्दै नगरपालिका >> प्रधानमन्त्रीकाे बारेमा गलत डिस्प्ले देखाएकाे भन्दै भरतपुर विद्युतका हाकिम माथी आक्रमण >> लायन्स क्लब बुटवल सयपत्रीद्वारा तीनदिने बाटेको धुप बनाउने तालिम सम्पन्न >> केरा खेतीमा भविश्य खोज्दै सहकारी >> तरूणदल तिलोत्तमा आलोकको नाममा फुटसल प्रतियोगिता आयोजना >> देशी–विदेशी तत्व सरकारलाई बदनाम गर्न लागिपरेः प्रधानमन्त्री >> सुर्खेतको मेडिकलमै लागुऔषध धन्दा >> राप्रपाको मूल आन्दोलन समितिको बैठक जारी >> त्रिशूली नदीमा कोइला बोकेको ट्रक दुर्घटनाग्रस्त, चालकको ज्यान गयो >> सुनको भाउ आज दुई सय रुपैयाँले घट्यो >> वीरगञ्ज भन्सारबाट आठ महिनामा ५३ अर्ब २६ करोडको निर्यात >> कुकुरसँग यौनसबन्ध राख्ने अष्ट्रेलियाली मोडललाइ १० बर्षको सजायँ हुने >> १०० रुपैयाँको कारणले ओमप्रकाशको हत्या,आरोपी बुढामगर पक्राउ >> प्रतिगमन दिवा सपना >> पथरीमा डढेलो नियन्त्रण सम्बन्धी सचेतनामुलक कार्यक्रम >> अव्यवस्थित बसोबास जग्गाको नापजाँच सुरु, स्थानीय उत्साहित >> एसईईपछि विद्यार्थी र अभिभावकले ध्यान दिनुपर्ने कुरा >> यस्तो रहेको छ आजको विदेशी मुद्रको विनिमयदर, अमेरिकी डलर संगै युरोको भाउ घट्यो >> दुव्र्यसनको बढ्दै चिन्ताः जोडिदै महिला >> चना उत्पादनमा बाँके पहिलो >> गण्डक नदी किनारः पर्यटकीय गन्तव्यको खोजी >> प्रचण्ड भन्छन्- कुलमानलाई हटाएर सरकारले गलत गर्‍यो >> क्षयरोगको अवस्थाः संख्या बढ्दै उमेर घट्दै >> सरकारको दम्भले कर्मचारीले तलब पाएनन्, सबैलाई टुकुचामा गाडदिन्छु : बालेन >> आजको मौसमः कोशी र गण्डकी प्रदेशमा मेघगर्जनसहित वर्षा हुन सक्ने >> एमालेको जनजागरण अभियान >> दाङको प्लाइ उद्योगमा आगलागी, ५० करोड बढी नोक्सानी भएको अनुमान >> विद्युत् प्राधिकरणको कार्यकारी निर्देशकमा हितेन्द्र देव शाक्य नियुक्त >> १ करोड ४९ लाखको बैंकिङ कसुरका फरार प्रतिवादी पक्राउ >> बुद्ध एयरको सफ्टवेयर ह्याक गरी टिकट बिक्री, दुई जना पक्राउ >> संकटा तिलोत्तमा गोल्डकपको अन्तिम चारमा >> प्रमुख तीन दलका शिर्ष नेताका बैठक सुरू, ७ नेता सहभागी >> ओली-देउवासँग भेटनु अघि प्रचण्ड शितल निवास >> सेयर बजारमा सोमबार वृद्धि, नेप्से परिसूचक १.१६ प्रतिशत बढ्यो >> एमालेका पत्रकारले उम्मेदवारी दिँदा कसले कति तिर्नुपर्ने? >> बुद्ध सर्किट जोड्न मोनोरेल सञ्चालनको सम्भावनाः मुख्यमन्त्री आचार्य >> पिएन क्याम्पसमा एमाले अखिलको अग्रता कायमै >> काठमाडौंका एसएसपी अधिकारीको भर्चुअल निर्देशन >> फागुन महिनामा नेपालमा चार हजार भन्दा बढी आपराधिक घटना दर्ता >> बाँकेको नौवस्ता औद्योगिक क्षेत्र अतिक्रमणका घर टहरा हटाउन सुरु

कर्साघाट ‘बुटवलको गया’

११ बैशाख २०८१, मंगलवार
११ बैशाख २०८१, मंगलवार

बुटवल, ११ बैशाख । जेष्ठ नागरिक देविराम पौडेल फेरिएको बुटवलका साक्षी हुन । उमेर अहिले उनि ९८ वर्षका भए । रतनपुरको अधिकाश परिवर्तनलाई उनले भोगेका छन । मानव जन्मदेखी मृत्युको चक्रमा अन्त्येष्ठी कर्म महत्वपूर्ण मानिन्छ । तत्कालिन सेमलार आर्दश गाउँपंचायत हुदा मानिसको अन्तिम पार्थिव शरीरलाई अन्त्येष्टी गर्ने स्थानको रूपमा बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नं १५, रतनपुरस्थित कर्साघाट रहेको थियो । त्यो बेला पातलो बस्ती भएको उनी स्मरण गर्छन । ‘बिसं १९८० सालदेखी नै यहाँ अन्त्येष्टी कर्म गरिन्थ्यो ।’—उनले भने । मानव बस्ती बिकास हँुदै जाँदा सो स्थानमा साबिक खडवा बनगाईका केही वडा र तत्कालिन पर्रोहा गाउँपंचायतका पुर्वी वडाबाट बासिन्दाहरू समेत अन्त्येष्ठी कर्म गर्न सो घाटलाई प्रयोग गरेको उनी बताउछन । कर्साघाट भन्ने सो स्थानमा बिसं २०३८ साल पूर्व केही सिमल र खयरका रुखहरू थिए । घाटमा गएका मलामीहरू रुखमुनी शितल ताप्ने गर्थे । दानव नदीमा २०३८ साल आश्विन १३ गते आएको बिनासकारी बाढीबाट बुटवलमा धेरै जनधनको क्षति गरेको थियो । यसको चपेटामा कर्साघाट समेत अछुतो रहेन । यो घाट बगरका रूपमा परिणत गरिदिएको हरिहर मन्दिर मुक्तिघाट ब्यवस्थापन समितिका सल्लाहकार बुद्धि प्रसाद ढकालले बताउछन । तत्कालिन गाउँपञ्चायत वडा नं. २ रतनपुरका अगुवा सामाजिक कार्यकर्ता र सिगो गाउ समुदायको अगुवाईमा संरक्षणको काम अघि बढाईएको उनले बताए । गौचरणका रूपमा ४ विगाहा क्षेत्रफल हरियाली सो भुभाग अहिले धार्मिक पर्यटकिय स्थलको रूपमा विकास भएको छ । धार्मिक मान्यताबाट अशुद्ध मानिएको कर्साघाट शुद्धीकरण गर्ने हेतुले बिसं २०६४ सालमा हरिबंश महापुराण समेत गरिएको उनले बताए । सो पश्चात घाटको नामाकरण नया नाम मुक्तिघाट नामाकरण गरियो । हरिवंश महापुराण सम्पन्न गर्दा उठेको नगद र जिन्सी गरि १९ लाख ३१ हजार २ सय ७१ रूपैयाँ सो स्थानलाई धार्मिक पर्यटकीय हिसाबले विकास गर्ने लक्ष्यसहित सो मुक्तिधाम स्थानमा हरिहर मन्दिर लगायतको संरचना बि.सं.२०६५ सालमा सम्पन्न भएको छ । मानिसको पार्थिक शरीर अन्त्येष्टीका लागि देउघाट, नारायणघाट तथा त्रिवेणीधाम लैजाने गरेको कामसमेत कम भएको उनी बताउँछन ।
बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नं. १५ का वडाअध्यक्ष तथा प्रवक्ता शिव रानाले धार्मिक र पर्यटकिय स्थलका रूपमा यो क्षेत्रलाई विकास गर्ने काम अघि बढेको बताए । देशमा नै एक सय आठ वर, पिपल, स्वामीका हुर्केका वृक्ष भएको पवित्रस्थल यो भएको उनी बताउछन । धार्मिक हिसाबमा विष्णुको रूपका रूपमा पिपललाई लिईने र योसंगै पर्यावरणमा समेत समेत यो वृक्ष मानवलाई फलदायी हुने उनको तर्क छ । ‘मानिसलाई निःशुल्क अक्सिजन दिने काम यसले गरेको छ ।’—उनले भने । गया क्षेत्रका रूपमा यसलाई विकास गर्न लागिएको उनले बताए ।

 

१०८ वृक्षमा जलार्पण गर्न भक्तजनको भिड

मुर्गियाकी पद्मा गिरि शनिबार हरिहर मन्दिर मुक्तिघाट गया क्षेत्रमा रहेका १ सय ८ वर, पिपल, स्वामीका वृक्षमा जलापर्ण गर्दै गरेकी भेटिईन । धर्म कर्ममा विश्वास गर्ने उनि घरछिमेकहरूबाट यो स्थानको बारेमा सुनेपछि आएको बताईन । एकै ठाउँमा १सय ८ वृक्षहरू हुर्किएको यो पवित्र स्थल भएको उनी बताउँछिन । ‘यहा जलापर्ण गर्दा मनमा शान्ति मिल्यो ।’—उनले भनिन । आफनै नजिकको धार्मिक स्थलको बारेमा आफूहरू यसअघि अनविज्ञ रहेको भन्दै बैशाखको सबै शनिबार आए र जलार्पण गर्ने बताईन । जलापर्णसंगै सबै मिलेर भजनकृतन गर्ने र नाचगान समेत गरेको उनी बताउँछिन ।

यता रामापुरकी गिता न्यौपाने पनि शनिबार १ सय ८ वृक्षमा जलार्पण गरेकी भेटिईन । देशका अधिकाश पवित्र स्थलहरू पुगेकी उनि यो ठाउँको बारेमा छिमेकीहरूबाट सुनेको बताईन । आफनो र परिवारको राम्रो होस भन्ने कामना गर्दै जलार्पण गर्न आएको उनले सुनाईन । धार्मिक र वातारणीय हिसाबबाट वर, पिपल र स्वामीका वृक्षहरू हुर्काउनु मानिसका लागि फलदायी हुने उनी बताउँछन ।

मन्दिरका अध्यक्ष मुक्तिराम खनालले यो क्षेत्रलाई धार्मिक पर्यटकिय स्थलका रूपमा ब्यवस्थापन गर्ने लक्ष्यसहित काम गरिरहेको बताए । हाल यो क्षेत्रमा बिष्णु भगवानको मन्दिर, शिव मन्दिर, नागको थान रहेको छ भने अब गणेश, बुद्धको मुर्ती स्थापना गर्ने तयारीमा रहेको उनले बताए । बैशाखको शनिबार भक्तजनहरू जलार्पण गर्न आउने गरेका उनले बताए । बैशाखको प्रत्येक शनिबार रूपन्देहीसहित अन्य विभिन्न जिल्लाबाट समेत दर्शनार्थीहरूको भिड लाग्दछ । ‘वर्षको एक सिजनमात्र जल चढाउने र भक्तजनहरू आउने गर्दछन,’— उनले भने ।

एक सय आठ वरपिपल रहेको एकमात्र पवित्र स्थल प्रचारप्रसार हुदै जादा पछिल्लोसमय धेरै धार्मिक पर्यटकहरू आउने थालेको उनले बताए । यसको संरक्षणका लागि पक्की बाउण्ड्रीको लागि स्थानीय निकाय, प्रदेश र संघीय सरकारबाट सहयोगको अपेक्षा रहेको उनले बताए । वैशाख महिनाको शनिबार दर्शन गर्न आउने दर्शनार्थीहरूको भेटी नै आम्दानीको श्रोतका रूपमा रहेको छ । स्थानीय र प्रदेश सरकारका साथै आमा समुहको सहयोगमा दुई वटा दाहसंस्कार गृह, मलामी विश्रामस्थल समेत निर्माण गरिएको छ ।

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?