© २०२३
दाङ, ६ साउन ।
दाङमा बितेको एक वर्षमा २ हजार १ सय ३८ वटा विपदका घटना भएका छन् । जिल्ला आपतकालीन कार्य संचालन केन्द्र, दाङको आर्थिक वर्ष २०७९–०८० को वार्षिक विवरण अनुसार, जिल्लामा वर्षभरि भएका विपदका घटनामा सबैभन्दा बढी बाढी पहिरोका घटना भएका छन् । जिल्लामा बाढी पहिरोका १ हजार ४ सय ७२ वटा घटना भएका छन् ।
जिल्ला आपतकालीन कार्यसञ्चालन केन्द्र दाङका अनुसार आगलागी, हावाहुरी, बाढी, पहिरो, भारी वर्षा, पानीमा डुबेर, पानीले बगाएर, चट्याङ आदिले आठ सयभन्दा बढी विपद्जन्य घटना घटेका छन् ।
भारी वर्षाका ४ सय ३६ घटना हुँदा आगलागीका ४० वटा घटना भएको जिल्ला आपतकालीन कार्य संचालन केन्द्रले जनाएको छ । केन्द्रका अनुसार, पानीले बगाएर ११, चट्याङका ५ वटा, सर्पदंशका २४, हावाहुरीका २८ वटा घटना भएका छन् ।
जिल्लामा एक आर्थिक वर्षको अवधिमा सवारी दुर्घटनाका १ सय २२ वटा घटना भएका छन् । उक्त घटनामा परी कुल ७० जनाको मृत्यु भएको छ । मृत्यु हुनेमा ४८ जना पुरुष र २२ जना महिला रहेका छन् । जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समिति संयोजक एवं प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुशील वैद्यका अनुसार, विपदका घटनामा सबैभन्दा बढी सवारी दुर्घटनामा परी ४७ जनाले बितेको एक आर्थिक वर्षमा ज्यान गुमाएका छन् । विपदजन्य घटनाका कारण जिल्लामा २२ करोड ७३ लाख ५२ हजार ७ सय ८० रुपैयाँको क्षति अनुमान गरिएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी वैद्यले बताए । यसमा सबैभन्दा बढी बाढी पहिरोमा क्षति भएको तथ्यांक छ ।
आगलागीमा परी १ जना, भारी वर्षाका कारण १ जना, पानीले बगाएर ९ जना, सर्पदंशका २ जना, चट्याङ लागेर १ जनाको मृत्यु भएको छ । विपदमा परी १ सय ६३ जना घाईते भएका छन् । घाईते हुनेमा १ सय ५ जना पुरुष र ५८ जना महिला रहेका छन् । दाङमा एक वर्षमा विपद्जन्य घटनाका कारण चार हजार दुई सय ३७ परिवार विस्थापित भएका छन् । गत वैशाखदेखि चैत २३ गतेसम्म विभिन्न विपद्जन्य घटनाका कारण ठूलो क्षति भएको छ ।
‘वर्षायाम शुरुभएसँगै विपदका घटना हुन सक्ने सम्भावित जोखिमलाई मध्यनजर गर्दै जिल्लामा विपद्का घटना सकेसम्म न्यूनीकरणको प्रयास भइरहेको छ, यसका लागि सबै पालिकामा भइरहेका प्रयासबारेमा जानकारी लिने र थप तयारीमा जुट्न अपिल गरेका छौँ’, प्रमुख जिल्ला अधिकारी वैद्यले भने, ‘जिल्लाको भूगोल ठूलो छ, गाउँपालिकाले अपेक्षाकृत तयारी कम गरेको पाइएको छ, त्यसका लागि सचेत गराउने काम भएको छ । आशा छ, यो पटक गतवर्षभन्दा कम क्षति हुने गरी पूर्व तयारी अनुसार काम हुनेछ ।’ ‘पालिकास्तरमा सरोकारवालासँग समन्वय गरेर विपद पूर्वतयारी गर्न भन्दै आएका छौँ, केही ठाउँमा भएको पनि छ तर, उपमहानगरपालिका र गाउँपालिकास्तरमा विपद् पूर्वतयारी फितलो भएको पाइएको छ’, उनले भने ।
जिल्लामा अघिल्लो आर्थिक वर्षमा विभिन्न विपद्का घटनामा परी दाङमा ४७ जनाको ज्यान मृत्यु भएको थियो । केन्द्रका अनुसार ज्यान गुमाउनेमा १५ महिला र ३२ जना पुरुष रहेका छन् । एक वर्षको अवधिमा ३ सय ३३ वटा घटना घटेका थिए । जसमा सबैभन्दा भारी वर्षाका १ सय ५१, आगलागीका घटना १ सय ८, करेन्ट लागेको १३, पानीमा डुबेर (पोखरी, कुवा, खाडल) २५, सर्पदंशका २६ वटा घटना घटेका थिए ।
यसैगरी बाढी (खहरे खोला) चार वटा, खोलाले बगाएर छ र चट्याङका घटना चार वटा भएका थिए । जिल्लामा सो वर्ष विभिन्न विपद्का घटनाबाट एक हजार दुई घरपरिवार विस्थापित भएका थिए । विपद्का घटनाबाट १० करोड ७९ लाख १८ हजार १३० रुपैयाँको क्षति भएको थियो ।
जिल्लाको महत्वपूर्ण दस्तावेजका रुपमा विपद् व्यवस्थापन समितिले विपद् पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्य योजना २०६८ साल देखि नै तर्जुमा गरी अभ्यास गर्दै आएको छ ।
जिल्ला आपतकालीन कार्यसञ्चालन केन्द्र मार्फत विपद् पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्यका सबै चरणका कार्यहरु सञ्चालन गर्दै आइरहेको छ । नेपाल प्रहरी तथा सशस्त्र प्रहरीबाट समेत २ जना सुरक्षाकर्मी संलग्न गरी २४ सै घण्टा केन्द्रमा रही कार्य सम्पादन गरिरहेको छ । सबै सरकारी तथा निजि क्षेत्रसँगको समन्वयमा स्थानीय तहसँग समेत प्रभावकारी रुपमा कार्य गर्दै आएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी वैद्यले बताए ।